ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးစကား လူ႔အခြင့္အေရးသမားမ်ား လက္မခံ

မဲေခါင္ေဒသသည္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအတြက္ လံုၿခံဳသည့္ေနရာ မဟုတ္ေၾကာင္း ျမန္မာ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ဦးက ေျပာေသာ္္လည္း စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အားနည္းေနေသးေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေျပာသည္။

ယမန္ေန႔က ပုဂံၿမိဳ႕တြင္ စတင္က်င္ေပးေသာ သတၱမ အႀကိမ္ေျမာက္ မဲေခါင္ေဒသတြင္း လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေဝး၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ဦးက “လူကုန္ကူးသူမ်ားသည္ ကြန္ယက္မ်ား ထူေထာင္၍ ဂိုဏ္းဖြဲ႔ က်ဴးလြန္ေနၾကေၾကာင္း၊ ယင္း ကြန္ယက္မ်ားကို မဲေခါင္ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားက ေကာင္းစြာ တံု႔ျပန္ႏိုင္သည့္ အတြက္ မိမိတို႔ မဲေခါင္ေဒသသည္ လူကုန္ကူးသူမ်ားအတြက္ Safe Heaven မဟုတ္ေတာ့ေၾကာင္း” ဟူ၍ ေျပာၾကားသြားသည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူကုန္ကူးမႈ ဥပေဒကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ အားနည္းေနသည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးေရးအဖြဲ႔အစည္း (HREIB) မွ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ေဝဖန္ လိုက္သည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက လူကုန္ကူးမႈက ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာမွာ အားေကာင္းတယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈမွာ ေတာ္ေတာ္ႀကီး အားေကာင္းတယ္။ ေသဒဏ္အထိ အျပစ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဥပေဒကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ အားနည္းတယ္” ဟု ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာသည္။

“သူတို႔ (စစ္အစိုးရ) အေနနဲ႔ လူကုန္ကူးတဲ့ သူေတြကို ဖမ္းဆီးတယ္ဆိုတဲ့ စာရင္းဇယားေတြ ထြက္ေနေပမယ့္၊ လူကုန္ကူးခံထိတဲ့ ကေလးေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက တေန႔တေန႔ကို အမ်ားႀကီးပဲ။ သူတို႔က အိမ္နီးနားခ်င္း ႏိုင္ငံေတြကို ထြက္လာၾကတယ္။ အဲဒါ ဘာကိုျပသလဲဆိုေတာ့ တကယ္တမ္း အေရးယူ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ေနရာမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ျပေနတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာဌာန  ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္းက ျပဳစု ထုတ္ေဝေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံတကာ လူကုန္ကူးမႈ ကာကြယ္တားဆီးေရးတြင္ စံသတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိသလို သိသာထင္ရွားတဲ့ အားစိုက္ထုတ္မႈလည္္း မ႐ွိဘူးဟု ပါရွိသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း၌ လူကုန္ကူးခံသူမ်ား၏ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း အေျခစိုက္ လူကုန္ကူးမႈ ကာကြယ္တားဆီးေရး NGO တခုျဖစ္သည့္ TRAFCORD က ေျပာသည္။

TRAFCORD မွ ေဒသတြင္း လူကုန္ကူးမႈ ကာကြယ္တားဆီးေရး ပေရာဂ်က္မန္ေနဂ်ာ Ms. Duan Wonsa က “ထိုင္းႏိုင္ငံထဲမွာ လူကုန္ကူးခံရတဲ့သူ အမ်ားစုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကပါ။ က်မတို႔ အေတြ႔အၾကံဳအရ ေျပာရင္ေတာ့ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံက ျဖစ္ပါတယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူကုန္ကူးခံရသူအမ်ားစုမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔သို႔ ပို႔ေဆာင္ျခင္းခံရၿပီး၊ အမ်ားစုမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွတဆင့္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ေရာင္းစားခံေနရေၾကာင္း ကာကြယ္တားဆီးေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေျပာသည္။

ပြဲစားမ်ားက မူဆယ္၊ ေရႊလီမွတဆင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ဖုက်န္ႏွင့္ စီခၽြမ္ၿမိဳ႕မ်ား႐ွိ တ႐ုတ္မ်ားထံ ေရာင္းစားေၾကာင္း ေဒသခံ NGO မ်ားက ေျပာသည္။

ေရႊလီ႐ွိ ျမန္မာ့အမ်ိဳးသမီးသမဂၢ (WLB) မွ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ မႏုႏုေအးက “ဟိုဘက္ (တ႐ုတ္) ဖုက်န္း၊ ဆီခၽြမ္းဘက္မွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတာ။ အဲဒီ ၂ ၿမိဳ႕မွာ သိသေလာက္ဆိုရင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး  အေယာက္ ၃ဝဝ ေလာက္ ႐ွိတယ္။ ရန္ကုန္နဲ႔ ျမင္းၿခံဘက္က အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားဆံုး႐ွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း မေကာင္းမွန္းသိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အိမ္မွာလည္း စီးပြားေရးက လံုးဝကို အဆင္မေျပမွန္း သိေတာ့ တခ်ဳိ႕လည္း သက္သက္ထြက္လာတာ႐ွိတယ္” ဟု မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္ရမည္ဆိုကာ ပြဲစားက ေခၚေဆာင္လာၿပီး အိမ္ေထာင္ျပဳရန္ ေရာင္းစားခံရသူမ်ား ရွိသည္။

ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာသူ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးငယ္တဦးက သူ၏ အေတြ႔အၾကံဳကို ယခုလို ေျပာသည္။

“သူတို႔ (ပြဲစား) ကေခၚေတာ့ ပိုက္ဆံလည္း ရမယ္။ အႏၲရာယ္လည္း မျဖစ္ဘူးဆိုၿပီး ေခၚသြားတာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သမီးတို႔မွာလည္း ပိုက္ဆံလိုေနတယ္။  အိမ္ကလည္း ေပါင္ထားတာ။ အဲဒါနဲ႔ သမီးလိုက္သြားတယ္။ ဟိုေရာက္ေတာ့ သူတို႔က သမီးတို႔ကို ေယာက်္ားေပးစားတာ။ သမီးနဲ႔အတူပါလာတဲ့ ၄ ေယာက္လံုးကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာလည္း အရမ္းဒုကၡေရာက္ေတာ့ ေယာက်္ားယူလိုက္တယ္။ ယူရင္ အိမ္ကို ပိုက္ဆံ ၇ သိန္း ပို႔ေပးမယ္ဆိုၿပီး ေျပာတယ္'' ဟု သူက ဆုိသည္။

သူက ဆက္ၿပီး "သမီးက မယူဘူးေျပာေတာ့ မယူရင္ သူတို႔ လမ္းစရိတ္အတြက္ စိုက္ေပးထားတဲ့ ပိုက္ဆံ ၃ သိန္း ျပန္ေပးဆိုေတာ့ သမီးမွာ ျပန္ေပးစရာ ပိုက္ဆံ မ႐ွိဘူး။ သူတို႔က ပိုက္ဆံ ၃ သိန္း ေလွ်ာ္ေပးရင္ ျပန္လို႔ရတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဘယ္သူနဲ႔မွလည္း ဖုန္းေပးမဆက္ဘူး။ သမီးကို ေပးမျပန္ဘဲနဲ႔ အဲဒီလူက သမီးနဲ႔ အတူလာအိပ္တယ္။ သမီး ဘယ္လိုမွ လုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး”  ဟု ေျပာသည္။

၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လႊဲေပးခဲ့ေသာ လူကုန္ကူးခံရသူ အေရအတြက္မွာ ၄၃၁ ဦး ႐ွိခဲ့ၿပီး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ေသာ လူကုန္ကူးခံရသူ စုစုေပါင္းမွာ ၂၉၃ ဦး႐ွိေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဌာနခ်ဳပ္၊ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ မႈခင္းဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔က မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းေဒသအတြင္း႐ွိ ကေမၻာဒီးယား၊ တ႐ုတ္၊ လာအို၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္ စသည့္ ၆ ႏိုင္ငံမွ ဝန္ၾကီးမ်ားက မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းေဒသအတြင္း လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ (COMMIT MoU) ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။ 

မဇၥ်ိမမွတဆင့္